Το μεγάλο «Όχι» και το μεγάλο «Ναι»

Συμπληρώνονται 79 χρόνια από τότε που ο ελληνικός λαός αρνήθηκε να παραδώσει τη ζωή και την ελευθερία του στον φασισμό.

Ο αγώνας του στο αλβανικό μέτωπο ήταν το πρώτο του ΟΧΙ γραμμένο με το αίμα του και την πίστη του πως όσα φάνταζαν αδύνατα μπορούσαν να γίνουν δυνατά. Και γι’ αυτό νίκησε. Το ΟΧΙ του συνεχίστηκε με τον αγώνα του στην ναζιστική κατοχή.

Αντιστάθηκε μαζικά μέσα από τις μεγαλύτερες αντιστασιακές οργανώσεις: το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, την ΕΠΟΝ. Καμιά λέξη δεν είναι αρκετή για να χαρακτηρίσει το μεγαλείο αυτού του αγώνα εναντίον των κατακτητών και των ελλήνων συνεργατών τους. Καμιά εικόνα δεν μπορεί να αποτυπώσει την φρίκη των θηριωδιών των στρατευμάτων Κατοχής.

Κανένα τραγούδι δεν μπορεί να αποδώσει τον θρήνο από τα ολοκαυτώματα, την λεηλασία των ζωών, την καταστροφή των μνημείων, την πείνα και τον θάνατο που θέριζαν καθημερινά τον τόπο μας, όπως και τους άλλους τόπους που δοκιμάστηκαν από τον ναζισμό. Το ΟΧΙ, όμως, του λαού μας έγινε η λέξη, η εικόνα, το τραγούδι, ο πίνακας, ο λυγμός, το γέλιο που αντανακλούν ένα μεγάλο ΝΑΙ στην «χιλιάκριβη τη λευτεριά».

 Έγινε κάθε δυνατή προσπάθεια από την αστική τάξη του τόπου μας και από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που την στήριξαν να σβηστεί, να χαθεί, να ξεχαστεί αυτό το ΟΧΙ και ταυτόχρονα αυτό το ΝΑΙ. Προξένησαν πόλεμο απέναντι στο λαϊκό αντιστασιακό κίνημα, τους αγωνιστές και τις αγωνίστριές του.

Οι διώξεις, οι εκτελέσεις, οι εξορίες, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η πολιτική προσφυγιά και η συκοφάντηση ήταν η ανταμοιβή που επεφύλαξαν σε όσους αρνήθηκαν να υποταχθούν στο ναζισμό και στις επιβιώσεις του.

Το ελληνικό μετεμφυλιακό κράτος ήταν το μοναδικό που δεν αναγνώρισε την Αντίσταση, το μοναδικό που επικεφαλής του τέθηκαν οι απόντες από τον τόπο μας κατά την διάρκεια της Κατοχής, που τίμησε με ύπατα αξιώματα δωσίλογους, που δεν διεκδίκησε αποζημιώσεις για τις καταστροφές που προξένησαν τα στρατεύματα Κατοχής.

Όλη η μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας σφραγίστηκε από την οπτική των νικητών του Εμφυλίου και συγκρότησε ένα κυρίαρχο σύστημα αξιών που διαστρέβλωσε την δημοκρατία και οδήγησε σε πολλαπλές εκτροπές της.

Όμως η μνήμη αυτών των ημερών δεν μπορεί να είναι μνημόσυνο. Είναι καθήκον. Είναι η αφορμή να σκεφτούμε τα ΟΧΙ που πρέπει να ξαναπούμε και τα ΝΑΙ που θα καθορίσουν την ζωή μας. Γιατί όσα γέννησαν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εξακολουθούν να παραμένουν ζωντανά και να στοιχειώνουν ολόκληρο τον κόσμο.

Είναι ο καπιταλισμός και η βία που γεννά καθημερινά στον τόπο μας και παντού. Δεν πρέπει να φοβόμαστε τις λέξεις για να δείξουμε ποιο είναι το σύστημα που γεννά συνεχώς νέους πολέμους, που παράγει την εξαθλίωση, που τροφοδοτεί τον καθημερινό ρατσισμό και οδηγεί στην μετανάστευση και στην προσφυγιά εκατομμύρια ανθρώπους. Γιατί η μηχανή του δεν αρκέστηκε στα 80.000.000 νεκρών εκείνου του πολέμου.

Έχουν προστεθεί σε αυτά εκατομμύρια άλλοι και όσο κυριαρχεί ακόμη στον πλανήτη θα προστίθενται περισσότεροι. Με όποιο πολιτικό ένδυμα και αν εμφανίζεται, έχει πάντα ανάγκη τον πόλεμο, τρέφεται από αυτόν. Με τους μηχανισμούς και τους θεσμούς του διαπαιδαγωγεί στην εξοικείωση με την ανισότητα, το μίσος, την φτώχια, τον πόλεμο κατά του οικονομικά ασθενέστερου σαν ένα είδος μοίρας στην οποία πρέπει να υποταχτούμε, σαν ένα αιώνιο πεπρωμένο με το οποίο πρέπει να συμβιώσουμε.

Χρειάζεται λοιπόν να ξαναδιαβάζουμε καθημερινά την ιστορία. Αυτή πάντα προειδοποιεί όχι μέσα από τις σελίδες ενός σχολικού εγχειριδίου ούτε από τους λόγους πολιτικών που με τις πράξεις τους ταπεινώνουν την αξιοπρέπεια των ανθρώπων ούτε από τα εμβατήρια και τις παρελάσεις που δείχνουν την ετοιμότητα για πόλεμο. Η ιστορία είναι παρούσα στις σκέψεις μας, στις επιλογές μας, στον τρόπο με τον οποίο στοχαζόμαστε για τον εαυτό μας, τον διπλανό μας, την Ελλάδα, τον κόσμο.

Και είναι πολλά τα ΟΧΙ που είμαστε αναγκασμένοι να πούμε όσα και τα ΝΑΙ μας. Το ΟΧΙ στον πόλεμο δεν σημαίνει απλώς ΝΑΙ στην ειρήνη, αλλά ΝΑΙ σε μια ειρήνη που δεν προετοιμάζεται για πόλεμο και βασίζεται στην εθνική ανεξαρτησία και την κοινωνική δικαιοσύνη. ΟΧΙ στις πολεμικές δαπάνες, ΟΧΙ στις δαπάνες για την ενίσχυση των δυνάμεων καταστολής. ΝΑΙ σε μια κοινωνία που εξασφαλίζει μόρφωση και παιδεία χωρίς διακρίσεις, υγεία και αξιοπρεπή εργασία για όλους.

ΟΧΙ στον καθημερινό φασισμό που διαμορφώνει η αδιαφορία, ο αποκλεισμός του άλλου για το φύλο, την εθνικότητα, το θρήσκευμα, την προσωπική του ζωή. ΝΑΙ στην καθημερινή αλληλεγγύη, τον σεβασμό και την αποδοχή, την συμφιλίωση μεταξύ των ανθρώπων.

ΟΧΙ στην μετατροπή των λαών και των τόπων τους σε πειραματόζωα των εταιρειών που καταστρέφουν το οικοσύστημα, την υγεία, το ιστορικό περιβάλλον και τον φυσικό πλούτο του πλανήτη. ΝΑΙ σε έναν πλανήτη απαλλαγμένο από τα δεσμά του κέρδους, ικανό και δυνατό να εξελίσσεται ως πηγή ζωής, έμπνευσης και δημιουργίας κάθε πολιτισμού.

ΟΧΙ στα πολιτικά συστήματα που στηρίζουν την ύπαρξή τους στην ελευθερία και την αυθαιρεσία των οικονομικά ισχυρών. ΝΑΙ στην κοινωνία των ανθρώπων, σε έναν κόσμο όπου η ελευθερία του ενός είναι όρος και προϋπόθεση για την ελευθερία του άλλου.

 ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση Τρικάλων