Η διαπαιδαγώγηση μέσω του αθλητισμού σε περιθωριακό ρόλο

Ο αθλητισμός δεν είναι για τα παιδιά μόνο ένας τρόπος ανάπτυξης των σωματικών τους ικανοτήτων. Επίσης, δεν αποτελεί μόνο ένα τρόπο αύξησης της επίδοσης και της απόδοσης του ανθρώπου.

Αποτελεί όμως και μια καλή ευκαιρία για να δημιουργήσουν καινούριους φίλους, να ψυχαγωγηθούν, να κοινωνικοποιηθούν. Όμως αποτελεί και την σπουδαιότερη διαδικασία που είναι η διαπαιδαγώγηση.

Ο μονόπλευρος προσανατολισμός του σημερινού αθλητισμού στην διδακτική διαδικασία και πιο συγκεκριμένα στην παροχή κατηγοριοποιημένων «γνώσεων» και η απόκλιση του από την παιδαγωγική του αποστολή, έχει ως αποτέλεσμα την περιθωριοποίηση της διαδικασίας της αγωγής, που συνδέεται άμεσα με την διαμόρφωση της προσωπικότητας του αθλητή.

Συνέπεια αυτής της περιθωριοποίησης είναι η απουσία της προώθησης κοινωνικών στάσεων στον αθλητή, οι οποίες συνδέονται με τις οικουμενικές αξίες που οφείλει να προωθεί κάθε παιδαγωγικός θεσμός.

Παρακολουθώντας την επικαιρότητα, εντός και εκτός Ελλάδας, διαπιστώνουμε με ανησυχία τη συχνότητα του φαινομένου της παραβατικότητας και της βίας των παιδιών, τόσο στο σχολικό όσο και στο ευρύτερο περιβάλλον.

Το κοινωνικό γεγονός δηλαδή, που σχετίζεται, με την κατάπτωση των αξιών και των ηθών ενός κοινωνικού συστήματος.

Η άσκηση λανθασμένης διαπαιδαγώγησης ή η περιθωριοποίησή της σε θεσμούς όπως ο αθλητισμός, στους οποίους έπρεπε να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την απουσία της κοινωνικότητας στους μαθητές -αθλητές και, ασφαλώς, για την εμφάνιση παραβατικής συμπεριφοράς.

Στηρίζοντας την θέση αυτή αλλά και την διαπίστωση ότι κανόνες που έπρεπε να υφίστανται για να συμβάλλουν στην εύρυθμη λειτουργία της κοινωνικής ομάδας είτε δεν υπάρχουν, είτε υπολειτουργούν, είτε δεν εφαρμόζονται.

Αυτού του είδους η κατάσταση οδηγεί αναπόφευκτα στην διαμόρφωση της αντίληψης ότι «η παραβατική συμπεριφορά είναι ανεκτική και δεν έχει επιπτώσεις για αυτόν που την προκαλεί».

Η επαναλαμβανόμενη εμφάνιση της παραβατικότητας, όταν αγνοείται η διαπίστωση της παράβασης και οι επιπτώσεις της, όχι μόνο ενθαρρύνει την παραβατική συμπεριφορά, αλλά πολύ περισσότερο, αποθρασύνει το συμμετέχοντα της κοινωνικής δράσης.

Για τον λόγο αυτό η περιθωριοποίηση της αθλητικής αγωγής, εκτός του ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην απουσία της κοινωνικότητας και συνεπώς στην εμφάνιση της παραβατικής συμπεριφοράς στους μαθητές- αθλητές, στερεί από αυτούς την δυνατότητα να αναπτύξουν δεξιότητες και στρατηγικές διαχείρισης και επίλυσης μιας προβληματικής κατάστασης και προπαντός τους στερεί την δυνατότητα να αναπτύξουν εκείνα τα προσόντα που συμβάλλουν στην ορθολογική ρύθμιση και επίλυση των ατομικών και κοινωνικών τους ζητημάτων.

Με την έννοια αυτή, αποτελεί, πλέον, επιτακτική ανάγκη οι αθλητικοί Σύλλογοι  να αναδείξουν σε κυρίαρχη διαδικασία την διαπαιδαγώγηση των μαθητών – αθλητών, η οποία μέχρι τώρα, παίζει έναν αποσπασματικό και θα έλεγα, περιθωριακό ρόλο.

Αυτό είναι ένα σημαντικό μειονέκτημα στην λειτουργία του Ελληνικού αθλητισμού, όταν, μάλιστα, έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι η προώθηση των κοινωνικών αξιών, των στάσεων και συνολικά η διαμόρφωση της συμπεριφοράς του ανθρώπου συναρτώνται άμεσα με το είδος της αγωγής που ασκείται σε αυτόν.

Επομένως, ο σωματειακός αθλητισμός οφείλει να αποκαταστήσει μια παραμελημένη του λειτουργία, η οποία θα ενισχύσει τον παιδαγωγικό του ρόλο. Αν αυτό συμβεί, θα αποβεί ασφαλώς προς όφελος πρωτίστως του ίδιου του μαθητή- αθλητή και ταυτοχρόνως της ίδιας της κοινωνίας.

Η ευθύνη του αθλητικού Συλλόγου είναι τεράστια στο θέμα αυτό, δεδομένου ότι εξακολουθεί να συνιστά το θεσμό που παρέχει συστηματική εκπαίδευση και συνεπώς συστηματική αγωγή σε αποδέκτες, από τους οποίους εξαρτάται καθοριστικά η λειτουργία του δημοκρατικού και ευρύτερα του κοινωνικοπολιτισμικού συστήματος.

ΠΑΛΕΥΟΝΤΑΣ  να δημιουργήσουμε ενεργούς ανθρώπους και όχι παθητικούς θεατές.
ΠΑΛΕΥΟΝΤΑΣ για τη δια βίου άσκηση.

Για τον ΑΠΣ Τρίκαλα

Νίκος Τσιακάρας