Ελληνογαλλικό Σύμφωνο

Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η AUKUS λειτούργησε ως επιταχυντής των εξελίξεων.

Η ριγμένη και «επαναστατημένη» Γαλλία έπρεπε να κατευνασθεί. Όλα έγιναν σε χρόνο dt.

Η προμήθεια των φρεγατών για τις ανάγκες του Π.Ν. είχε καταλήξει σε μια Γαλλοαμερικανική διελκυστίνδα. Οι Γαλλικές Belherra πράγματι ικανοποιούσαν τις ανάγκες του Π.Ν. Είναι η τελευταία λέξη της τεχνολογίας στο είδος της. Για αυτό και η προτίμηση όλων των ειδικών στην λύση αυτή.

Οι Αμερικανοί δεν ήταν διατεθειμένοι να μας προμηθεύσουν φρεγάτες τελευταίας τεχνολογίας. Της προηγούμενης γενιάς ναι. Επειδή όμως σε τέτοια deal υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες, στην Ελληνική πλευρά υπήρχε μια ταλάντευση  και μια διστακτικότητα με ποιον να πάει και ποιον να αφήσει. Οι αμυντικές ανάγκες έδειχναν Γαλλία. Στις γεωπολιτικές όμως η πυξίδα έδειχνε ΗΠΑ. Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Η Ελληνική πλευρά έδειχνε ψιλοπαγιδευμένη.

Από το αδιέξοδο  την έβγαλε η AUKUS. Ήρθε ως μάννα εξ ουρανού. Η ακύρωση της παραγγελίας των υποβρυχίων της Αυστραλίας από την Γαλλία, λειτούργησε ως καταλύτης. Έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος, η Γαλλία και να κατευνασθεί αλλά και να αποζημιωθεί. Το γόητρο του Μακρόν να αποκατασταθεί. Οι Ελληνικές φρεγάτες ήταν μια καλή λύση.

Οι Αμερικανοί όχι μόνον αποσύρουν το ενδιαφέρον τους, αλλά ενθαρρύνουν κιόλας την Ελλάδα όχι απλώς να στραφεί προς την Γαλλική πλευρά αλλά και να επισπεύσει.

Έτσι, ο Πρωθυπουργός από την Νέα Υόρκη όπου βρίσκονταν για την συνέλευση του ΟΗΕ βρέθηκε στο Παρίσι. Χονδρικά, κάπως έτσι έχει το παρασκήνιο. Διότι πως αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ  την επόμενη της ανακοίνωσης της συμφωνίας, με την οποία την χαιρετίζει και εκφράζει την ικανοποίηση του. Συνήθως, όταν χάνεις μια παραγγελία παραμένεις σιωπηλός. Ανάγκα όμως και θεοί πείθονται.

Από όλη αυτή την ιστορία, η χώρα μας βγήκε πολλαπλώς ωφελημένη.

Πρώτον. Έλυσε ένα πρόβλημα κατά του πλέον ανώδυνο τρόπο. Έδωσε την παραγγελία εκεί όπου πράγματι επιθυμούσε, χωρίς να θυμώσει ο έτερος διεκδικητής. Ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, όχι μόνο δεν θύμωσε αλλά επαίνεσε κιόλας. Έτσι, ένα πρόβλημα που τη βασάνιζε 2 και πλέον χρόνια το έλυσε σε μια εβδομάδα, και μάλιστα κατά τον ιδανικότερο τρόπο. Και η πίτα αφάγωτη και ο σκύλος χορτάτος.

Δεύτερον. Πήρε ακριβώς αυτό που ήθελε. Οι αμυντικές ανάγκες υπερίσχυσαν των γεωπολιτικών. Διακαής πόθος όλων των ειδικών ήταν οι Belherra. Φρεγάτες τελευταίας τεχνολογίας με εξωπραγματικές δυνατότητες για τα δεδομένα της περιοχής μας. Για τις επόμενες 3 τουλάχιστον δεκαετίες, αυτό το υπερόπλο θα κυριαρχεί  στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Τρίτον. Η υπογραφή της συμφωνίας για την “Στρατηγική Εταιρική Σχέση για την Συνεργασία στην Άμυνα και την Ασφάλεια», ήταν το κερασάκι στην τούρτα.

Η συμφωνία στο άρθρο 2 περιέχει ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής σε περίπτωση που μια από τις 2 χώρες δεχθεί επίθεση στην επικράτεια της, ακόμη και αν η χώρα αυτή είναι μέσα στο πλαίσιο των συμμαχιών της. Αμυντικά σύμφωνα τέτοιου περιεχομένου στον Ευρωπαϊκό τουλάχιστον χώρο, συνάπτονταν  και υπογράφονταν στις αρχές του περασμένου αιώνα ή στη διάρκεια του μεσοπολέμου, τότε που η κατάσταση στην Ευρώπη έμοιαζε με κινούμενη άμμο.

Μεταπολεμικά, είναι το πρώτο διμερές σύμφωνο στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο. Δεν είμαι βέβαιος, αν ο μη γένοιτο συμβεί το απευκταίο, θα ενεργοποιηθεί κιόλας. Αν δηλαδή, την επόμενη μιας Ελληνοτουρκικής σύρραξης θα έχουμε απόβαση Γαλλικών στρατευμάτων στην χώρα μας. Μπορεί και να συμβεί. Μπορεί όμως και όχι. Αυτή όμως η αβεβαιότητα, είναι η μεγαλύτερη αποτρεπτική ισχύς ενός αμυντικού συμφώνου. Βάζει σε σκέψεις και συγκρατεί τον επιτιθέμενο. Ο φόβος φυλάει τα έρμα.

Ας μην ξεχνάμε, ότι το αμυντικό σύμφωνο Αγγλίας-Γαλλίας-Πολωνίας έδωσε το έναυσμα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Η χιτλερική εισβολή στην Πολωνία το ενεργοποίησε. Αιφνιδίασε και τον ίδιο τον Χίτλερ. Δεν περίμενε, ότι χάριν της Πολωνίας η Αγγλία και η Γαλλία θα κήρυτταν τον πόλεμο εναντίον της Γερμανίας. Έγινε όμως. Πίστευε ότι θα το αθετούσαν. Να όμως που δεν το αθέτησαν.

Σε τέτοιες περιπτώσεις  βεβαίως, όλα  εξαρτώνται από την αξιολόγηση των δεδομένων εκείνης της στιγμής. Όπως και να έχει όμως, ένα αμυντικό σύμφωνο είναι πάντα ένας θώρακας. Μια διακρατική αμυντική συμφωνία πέραν των άλλων γεννά και ηθικές υποχρεώσεις. Την ηθική διάσταση ενός αμυντικού συμφώνου την εξέφρασε κατά τον πλέον εμφατικό τρόπο ο Ελευθέριος Βενιζέλος.

Με την λήξη των βαλκανικών πολέμων υπεγράφη ένα τέτοιο αμυντικό σύμφωνο μεταξύ Ελλάδας και Σερβίας.

Όταν προετοιμαζόταν η Γερμανοβουλγαρική εισβολή στην Σερβία, ο Γερμανός πρέσβης ζήτησε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο να διαρρήξει τη συνθήκη. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος έδωσε την ιστορική απάντηση «Η χώρα μου είναι ένα μικρόν Έθνος δια να διαπράξει μίαν τόσο μεγάλην ατιμίαν».

Τώρα θα μου πεις, πολλές φορές το συμφέρον υπερισχύει της ηθικής. Είναι αλήθεια αυτό. Κάποιες φορές όμως, είναι και η ηθική δέσμευση εκείνη που κατευθύνει τις εξελίξεις. Δεν πρέπει να την υποτιμούμε.

Αλλά, να πούμε και το άλλο. Άντε, εμείς υπογράψαμε το αμυντικό σύμφωνο για να έχουμε την Γαλλική προστατευτική ομπρέλα. Δεν έχουμε να χάσουμε και τίποτα. Η Γαλλία γιατί το απεδέχθη; Για να έχει την στρατιωτική συνδρομή της Ελλάδας σε περίπτωση που δεχθεί επίθεση; Μοιάζει λίγο με ανέκδοτο. Γιατί να μπει σε αυτή την διελκυστίνδα με την Τουρκία και να επιβαρύνει έτι περισσότερο τις ήδη επιβαρυμένες σχέσεις με την Τουρκία. Γιατί να ικανοποιήσει την Ελλάδα και να δυσαρεστήσει την Τουρκία; Απλώς για μας κάνει το χατίρι. Είναι προφανές, ότι πέραν του τυπικού και συμβολικού κάτι το πολύ ουσιαστικό απορρέει εκ του συγκεκριμένου Συμφώνου.

Το Ελληνογαλλικό Σύμφωνο όμως, εκπέμπει και ένα άλλο μήνυμα. Η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως το πλέον σταθερό σημείο στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Χώρα με καθαρά Ευρωπαϊκό και δυτικό προσανατολισμό. Χωρίς ταλαντεύσεις και παλινδρομήσεις. Χώρα που ουδέποτε πρόκειται να αυτομολήσει από το Δυτικό στρατόπεδο. Αυτός ο σταθερός της προσανατολισμός της δίνει πλεονεκτήματα, τα οποία θα πρέπει να εκμεταλλευθεί.

Εν αντιθέσει με την γείτονα Τουρκία η οποία διανύει μια περίοδο ανυποληψίας, καθώς δείχνει τάσεις αυτονόμησης. Η Δύση θα προσπαθήσει να την κρατήσει στο στρατόπεδο της. Δεν είναι όμως βέβαιον ότι θα τα καταφέρει. Υπάρχουν ισχυρές φυγόκεντρες δυνάμεις, για αυτό αντιμετωπίζεται πλέον με μπόλικη καχυποψία.

Η Τουρκία γνωρίζει, ότι μια αυτομόληση της σήμερα θα αποδειχθεί οδυνηρή, μελλοντικά όμως, εάν τα διεθνή δεδομένα αλλάξουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν φαντάζει καθόλου απίθανο. Οι Δυτικοί το έχουν συνειδητοποιήσει πλέον, ότι στη Ανατολική Μεσόγειο έχουν να κάνουν με ένα σταθερό  και έναν ασταθή σύμμαχο. Το momentum  είναι με το μέρος μας.

Το Ελληνογαλλικό Σύμφωνο δείχνει, ότι με την Γαλλία δεν μας συνδέει μόνον το παρελθόν αλλά και το μέλλον. Δεν είναι και μικρό πράγμα να ακουμπάς στην αρτιότερη στρατιωτική μηχανή της Ευρώπης. Εάν μάλιστα  της ανατεθεί και ένας ενεργότερος ρόλος στην ανατολική Μεσόγειο μετά από μια ενδεχόμενη συρρίκνωση της Αμερικανικής παρουσίας, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς την σημασία του Συμφώνου.

Του κ. Μητσοτάκη, μετά τις «γκαντεμιές» με προσφυγικό, covid 19, σεισμούς, πυρκαγιές κ.λ.π., του έκατσε και μια καλότυχη στιγμή. Επιδεικνύοντας άριστα αντανακλαστικά, την εκμεταλλεύθηκε κατά τον ιδανικότερο τρόπο.

Αποστόλης Παππάς

Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Τρικκαίων