Εθνικό πρόγραμμα στήριξης της κοινωνίας από τις επιπτώσεις της διεθνούς ενεργειακής κρίσης

Η καταστροφική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρα από χιλιάδες νεκρούς πολλούς από αυτούς αμάχους, έχει δημιουργήσει σοβαρές αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία και ανατροφοδοτεί μια πρωτόγνωρη ενεργειακή κρίση την μεγαλύτερη ίσως τα τελευταία 50 χρόνια.

Μια κρίση που απειλεί την Ευρωπαϊκή οικονομία αλλά και την συνοχή της Ευρωπαϊκής κοινωνίας. Μια κρίση που απειλεί και την χώρα μας, τροφοδοτεί τον πληθωρισμό, και επιβαρύνει δυσβάσταχτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Από την έναρξη του πολέμου, έχουν σημειωθεί διαδοχικά ρεκόρ υψηλών διεθνών τιμών στο φυσικό αέριο, στο πετρέλαιο και την ηλεκτρική ενέργεια. Και βεβαίως η διακοπή της ροής φυσικού αερίου από την Ρωσία προς την Βουλγαρία και την Πολωνία τις προηγούμενες ημέρες έχει προκαλέσει σοβαρό προβληματισμό  για την ασφάλεια εφοδιασμού.

Για αυτό το λόγο η Κυβέρνηση μας έχει κινηθεί σε 2 άξονες, σε μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων και σε σχέδιο αντιμετώπισης ακόμη και των πιο δυσμενών σεναρίων διαταραχής στις ροές φυσικού αερίου προς την Ελλάδα.

Ήμασταν οι πρώτοι μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. που ιδρύσαμε το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.

Από τον περασμένο Σεπτέμβριο έως και τον Απρίλιο, διαθέσαμε 3,3 δις ευρώ σε επιδοτήσεις και εκπτώσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, για να αντισταθμίσουμε το βάρος που έχουν επωμισθεί οικιακοί και επαγγελματικοί καταναλωτές από τις εκρηκτικές αυξήσεις.

Συγκεκριμένα τον Απρίλιο, με τις επιδοτήσεις της Κυβέρνησης, η τιμή μειώθηκε σε σχέση με τον Μάρτιο κατά 11% σε 0,21 ευρώ/kWh, αισθητά χαμηλότερη από τον μέσο όρο των 27 κρατών μελών που ανήλθε σε 0,274 ευρώ/kWh. Αντίστοιχα, η τιμή στην Ισπανία ήταν 60% ακριβότερη (0,338 ευρώ/kWh) και στην Πορτογαλία 22% (0,257 ευρώ/kWh).

Παρά τα μέτρα που έχουμε λάβει, τα οποία είναι τα σημαντικότερα στην Ευρώπη, αντιλαμβανόμαστε ότι αυτή η πρωτοφανής σε ένταση κρίση απαιτεί ακόμα πιο γενναίες παρεμβάσεις.

Έχουμε πλήρη επίγνωση της αγωνίας και της ανησυχίας των πολιτών, οι οποίοι βλέπουν ότι είναι αναγκασμένοι να διαθέτουν ολοένα και μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων τους για να καλύψουν το κόστος ενέργειας.

Για αυτό το λόγο και για να περιορίσουμε δραστικά την επιβάρυνση των καταναλωτών, πέρα από τις επιδοτήσεις για τους μήνες Μάιο και Ιούνιο, υιοθετούμε ένα μοντέλο δραστικής παρέμβασης στην Ελληνική αγορά ενέργειας που «αποσυνδέει» την λιανική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας από την διεθνή χρηματιστηριακή τιμή του φυσικού αερίου, αφού τα έσοδα των μονάδων παραγωγής για όσο διάστημα διαρκεί ο νέος μηχανισμός προκύπτουν από το πραγματικό κόστος λειτουργίας αποκλείοντας τη δημιουργία μελλοντικών υπερεσόδων .

                         Επιδοτήσεις Μαΐου – Ιουνίου

Τον Μάιο και τον Ιούνιο θα συνεχιστούν οι επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου στα οικιακά και επαγγελματικά τιμολόγια.

                     Ηλεκτρική ενέργεια – Οικιακοί καταναλωτές

Η επιδότηση αφορά όλες τις κατοικίες, κύριες και μη κύριες, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και για το σύνολο της κατανάλωσης.

Ειδικότερα:

• Στις κύριες κατοικίες, για τις πρώτες 300 kWh απορροφούμε το 86% της αύξησης στο κόστος ηλεκτρισμού, καθώς η μέση ενίσχυση θα ανέλθει σε 56,6 ευρώ ανά μήνα

• Για τις πρώτες 150 kWh η επιδότηση διαμορφώνεται σε 205 ευρώ/MWh

• Για μηνιαία κατανάλωση από 151 έως 300 kWh σε 160 ευρώ/MWh

• Για το σύνολο της κατανάλωσης πάνω από 300 kWh τον μήνα το ύψος της επιδότησης ανέρχεται σε 100 ευρώ/MWh

• Για όλες τις μη κύριες κατοικίες, επιδοτούμε την συνολική κατανάλωση με  100 ευρώ/MWh προκειμένου να απορροφήσουμε το 50% της αύξησης

• Για τους δικαιούχους Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου, η επιδότηση θα ανέλθει σε 215 ευρώ/MWh για το σύνολο της κατανάλωσης, με στόχο την απορρόφηση του 100% των αυξήσεων.

Το συνολικό ποσό της επιδότησης για τους οικιακούς καταναλωτές τον Μάιο θα διαμορφωθεί σε 200 εκ. ευρώ. Η επιδότηση του Ιουνίου θα ανακοινωθεί στο τέλος Μαΐου.

Με τις παρεμβάσεις αυτές όλα τα νοικοκυριά θα δουν σημαντική μείωση στους λογαριασμούς τους.

Μερικά παραδείγματα για τον μήνα Μάιο:

• Οικιακό τιμολόγιο με κατανάλωση 300 kWh τον μήνα. Χωρίς επιδότηση θα πλήρωνε για ρεύμα 100 ευρώ και με την επιδότηση 43,5 ευρώ –  έκπτωση 56,5% στην χρέωση ενέργειας

• Οικιακό τιμολόγιο με κατανάλωση 400 kWh τον μήνα. Χωρίς επιδότηση θα πλήρωνε 129,2 ευρώ και με την επιδότηση 63,6 ευρώ – έκπτωση 51%

• Για κατανάλωση 600 kWh, οι καταναλωτές θα πληρώνουν με την επιδότηση 108,2 ευρώ ενώ χωρίς επιδότηση θα πλήρωναν 193,8 ευρώ – έκπτωση 44%.

    Ηλεκτρική ενέργεια – Επιδότηση σε επαγγελματικά τιμολόγια

Για τους επαγγελματικούς καταναλωτές, η μοναδιαία τιμή της επιδότησης διαμορφώνεται σε 120/MWh τον Μάιο για το σύνολο της κατανάλωσης.

Επιπλέον, για τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις με παροχή ισχύος έως 35kVA και για όλα τα αρτοποιεία ανεξαρτήτως ισχύος παροχής, ενισχύουμε με πρόσθετη επιδότηση 50 ευρώ/MWh το σύνολο της κατανάλωσης. Άρα η συνολική μοναδιαία επιδότηση ανέρχεται στα 170 ευρώ για τον Μάιο.

Με το μέτρο αυτό, επιδοτούμε το 80% της ρήτρας αναπροσαρμογής. Αφορά σε 1.250.000 επαγγελματικές παροχές επιχειρήσεων όπως εστιατόρια, εμπορικά καταστήματα, περίπτερα, ψιλικά, κομμωτήρια, γραφεία, αρτοποιεία και υπολογίζεται στα 35 εκ. ευρώ για τον Απρίλιο.

Συνολικά, τον Μάιο το σύνολο της επιδότησης για τα επαγγελματικά τιμολόγια ανέρχεται σε 260 εκ. ευρώ.

  Φυσικό Αέριο – Επιδότηση σε Οικιακά Τιμολόγια – Νοικοκυριά

Η κρατική επιδότηση θα ανέλθει σε 20 ευρώ ανά θερμική MWh τον Μάιο για όλα τα νοικοκυριά και για το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης.

Παράλληλα, η ΔΕΠΑ Εμπορίας συνεχίζει να προσφέρει έκπτωση για την ίδια περίοδο ύψους 20 ευρώ ανά θερμική MWh.

Φυσικό Αέριο – Επιδότηση σε ΜΗ Οικιακά (Εμπορικά-Βιομηχανικά) Τιμολόγια

Συνεχίζουμε την επιδότηση των λογαριασμών φυσικού αερίου για τους επόμενους 2 μήνες και σε όλους τους εμπορικούς και βιομηχανικούς καταναλωτές ανεξαρτήτως μεγέθους, τζίρου και αριθμού εργαζομένων.

Η επιδότηση θα ανέλθει σε 20 ευρώ ανά θερμική MWh για το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης.

Το συνολικό ύψος της επιδότησης από την Κυβέρνηση για τους οικιακούς και τους επαγγελματικούς καταναλωτές φυσικού αερίου θα ανέλθει σε 20 εκ. ευρώ τον Μάιο.

Για τους 2 επόμενους μήνες, θα λάβουμε συνολικά μέτρα για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο που αναμένεται να ανέλθουν σε έως και 1 δισ. ευρώ.

                                 Τι θα ισχύσει από τον Ιούλιο

Από την 1η Ιουλίου προχωρούμε σε μία δραστική θεσμική παρέμβαση στην αγορά ενέργειας.

Συγκεκριμένα εφαρμόζουμε νέο μηχανισμό αποζημίωσης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής βάση του πραγματικού κόστους λειτουργίας  τους και έτσι αποσυνδέονται από την χονδρική τιμή ενέργειας που μέχρι σήμερα επηρεάζεται  από την διεθνή τιμή φυσικού αερίου.

Με τον τρόπο αυτό ανακτούμε το σύνολο των υπερεσόδων των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας και του ειδικού λογαριασμού των ΑΠΕ που για το επόμενο εξάμηνο  εκτιμάται σε 1,630 δις ευρώ.

Συνολικά μαζί με τις επιδοτήσεις από τον προϋπολογισμό και το ταμείο ενεργειακής μετάβασης το επόμενο 6μηνο το σύνολο της οικονομικής ενίσχυσης στους λογαριασμούς ρεύματος θα προσεγγίσει τα 3,2 δις ευρώ.

Επίσης από την στιγμή που με τα μέτρα που λαμβάνουμε σταθεροποιούμε και αποσυνδέουμε την χονδρική τιμή αγοράς από την οριακή τιμή του συστήματος, αναστέλλουμε την ρήτρα αναπροσαρμογής για όλο το διάστημα της λειτουργίας του νέου μηχανισμού.

Προκαταρκτικές συζητήσεις για την θεσμική αλλαγή με την Γενική Διευθύντρια ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν ξεκινήσει ήδη και την επόμενη εβδομάδα θα αποσταλεί επίσημα η γνωστοποίηση για την νέα θεσμική παρέμβαση.

Συνολικά, με τα νέα μέτρα απορροφούμε:

• Στους Ευάλωτους (ΚΟΤ) περίπου 500.000 νοικοκυριά: το 100%  της αύξησης

• Σε όλα τα Οικιακά τιμολόγια (όλες οι κατοικίες): απορρόφηση έως και το 85% της αύξησης

• Σε 1.250.000 ΜΜΕ 82% της αύξησης

• Στους αγρότες και τα αγροτικά τιμολόγια το 90-95% της αύξησης.

Τέλος θα πρέπει να τονίσω ότι τα μέτρα στήριξης της Κυβέρνησης όπως έχει δεσμευτεί ο Πρωθυπουργός θα συνεχιστούν για όσο διάστημα διαρκεί αυτή η πρωτόγνωρη ενεργειακή κρίση.

Βεβαίως η μόνη ρεαλιστική λύση για να υπερβούμε την κρίση αυτή και να θωρακίσουμε τη χώρα από παρόμοια φαινόμενα στο μέλλον είναι η στροφή προς την καθαρή ενέργεια, αξιοποιώντας τον ήλιο και τον άνεμο που διαθέτουμε σε αφθονία στην πατρίδα μας.

Στόχος της Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη είναι να κάνουμε τη χώρα μας ενεργειακά ανταγωνιστική και να την μετατρέψουμε σε διαμετακομιστικό κόμβο «πράσινης ενέργειας» για ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Κώστας Σκρέκας

Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας