Όταν ξεκίνησε η εξέγερση του Πολυτεχνείου

Το ημερολόγιο έδειχνε 14 Νοεμβρίου 1973 και στην Αθήνα, διοργανώνεται μαζική εκδήλωση λαϊκής αντίθεσης στην Χούντα που καταλήγει στο Πολυτεχνείο, όπου μπαίνει σε καθεστώς κατάληψης.

Η Ελλάδα βρισκόταν από την 21^η Απριλίου 1967 υπό τη διακυβέρνηση του στρατού, καθεστώς που είχε καταργήσει τις ατομικές ελευθερίες, είχε διαλύσει τα πολιτικά κόμματα και είχε εξορίσει, φυλακίσει και βασανίσει πολιτικούς και πολίτες με κριτήριο τις πολιτικές τους πεποιθήσεις.

Το 1973 βρίσκει τον πραξικοπηματία πρωθυπουργό της χώρας Γεώργιο Παπαδόπουλο να έχει ξεκινήσει διαδικασία φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος που συμπεριλάμβανε την αποφυλάκιση των πολιτικών κρατουμένων και την μερική άρση της λογοκρισίας και υποσχέσεις για νέο Σύνταγμα και εκλογές στις 10 Φεβρουαρίου 1974 για επιστροφή σε πολιτική διακυβέρνηση.

Στις 21 Φεβρουαρίου 1973, είχε προηγηθεί , η πρώτη μαζική δημόσια εκδήλωση διαμαρτυρίας ενάντια στην χούντα από χιλιάδες Φοιτητές που κατέλαβαν την Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς 8 μέρες νωρίτερα πραγματοποιήθηκε διαδήλωση μέσα στο Πολυτεχνείο και η Χούντα παραβίασε το πανεπιστημιακό άσυλο, δίνοντας εντολή στην αστυνομία να επέμβει και 11 Φοιτητές συλλήφθηκαν και παραπέμφθηκαν σε δίκη.

Η αστυνομία έλαβε εντολή να επέμβει και πολλοί φοιτητές σε γύρω δρόμους υπέστησαν αστυνομική βία, χωρίς όμως τελικά να παραβιαστεί το πανεπιστημιακό άσυλο.

Τα γεγονότα στην Νομική αναφέρονται συχνά ως προάγγελος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.

Στις 14 Νοεμβρίου 1973 φοιτητές του Πολυτεχνείου αποφάσισαν αποχή από τα μαθήματα και ξεκίνησαν διαδηλώσεις «εναντίον του βάναυσου στρατιωτικού καθεστώτος».

Οι φοιτητές που αυτοαποκαλούνταν «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», οχυρώθηκαν μέσα στο κτίριο της Σχολής και ξεκίνησαν την λειτουργία του ανεξάρτητου ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου.

Το πρώτο βράδυ της κατάληψης του Πολυτεχνείου μια ομάδα περίπου 100 χουντικών νεολαίων της οργάνωσης «Κόμμα 4^ης Αυγούστου» του Κώστα Πλεύρη μαζί με Ασφαλίτες και παρακρατικούς αποφάσισαν να οργανώσουν εισβολή στο Πολυτεχνείο, αλλά ελλείψει σχεδιασμού και ηγεσίας περιορίστηκαν στην παρεμπόδιση της τροφοδοσίας των φοιτητών από εξωτερικές ομάδες περιφρούρησης.

Οι διαδηλώσεις, τα συλλαλητήρια και οι εκδηλώσεις ενάντια στο καθεστώς της Χούντας αυξήθηκαν. Κυρίως στην Αθήνα αλλά και σε σημεία της επαρχίας δημιουργήθηκαν συνθήκες εξέγερσης κατά της Χούντας.

Στις 3 τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου, και ενώ οι διαπραγματεύσεις για ασφαλή αποχώρηση των φοιτητών από το χώρο του Πολυτεχνείου βρίσκονταν σε εξέλιξη, αποφασίστηκε από την μεταβατική Κυβέρνηση η επέμβαση του στρατού και 1 από τα 3 άρματα που είχαν παραταχθεί έξω από την Σχολή, γκρέμισε την κεντρική πύλη.

Η πτώση της πύλης ακολουθήθηκε από την είσοδο μιας μονάδας ενόπλων στρατιωτών των ΛΟΚ που οδήγησαν τους φοιτητές, χωρίς βια, έξω από το Πολυτεχνείο.

Οι αστυνομικές δυνάμεις που περίμεναν επιτέθηκαν στους φοιτητές, την έξοδο των οποίων αποφασίζουν να περιφρουρήσουν κάποιοι από τους στρατιώτες, οι οποίοι σε ορισμένες περιπτώσεις επενέβησαν και εναντίον των αστυνομικών που βιαιοπραγούσαν στους φοιτητές.

Πολλοί φοιτητές βρήκαν καταφύγιο σε γειτονικές πολυκατοικίες. Ελεύθεροι σκοπευτές της αστυνομίας άνοιξαν πυρ από γειτονικές ταράτσες και η αντιχουντική εξέγερση, κατέληξε σε αιματοχυσία

Στρατιώτες και αστυνομικοί έβαλαν με πραγματικά πυρά κατά πολιτών μέχρι και την επόμενη μέρα, με συνέπεια αρκετούς θανάτους στον χώρο γύρω από το Πολυτεχνείο, αλλά και στην υπόλοιπη Αθήνα.

Κατά την δίκη των υπευθύνων της Χούντας υπήρξαν μαρτυρίες για τον θάνατο πολλών πολιτών κατά τη διάρκεια της εξέγερσης.

Η αιματηρή καταστολή της εξέγερσης, που –όπως προκύπτει από την επισκόπηση του καταλόγου των καταγεγραμμένων νεκρών– χαρακτηρίσθηκε από δολοφονίες πολιτών ακόμη και δυο μέρες μετά τη στιγμή της εισόδου του τανκ στον περίβολο του Πολυτεχνείου, με κύρια αιτία την κήρυξη στρατιωτικού νόμου, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις.

Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου υπήρξαν σταθμός στην διαμόρφωση της ταυτότητας της σύγχρονης Ελληνικής Αριστεράς.

Ο επίσημος εορτασμός της επετείου της εξέγερσης κάθε 17η Νοεμβρίου καθιερώθηκε το 1981, από την τότε νεοεκλεγείσα Κυβέρνηση του ΠαΣοΚ.